In de nasleep van The Facebook Files en Frances Haugen’s uitlatingen over de interne gebreken van het bedrijf, is het woord “algoritme” synoniem geworden van woorden als “haatspraak”, “nepnieuws” en “complottheorieën”. Mensen praten over “het algoritme” alsof het een alwetende, almachtige, God-achtige figuur is die controle heeft over de platforms waar ze zelf minimale kennis en controle over hebben. Zij zijn slechts slachtoffers.
Hoe zijn we hier terecht gekomen?
Om goed te begrijpen waarom sociale algoritmes de impact hebben gehad die ze op onze samenleving hebben, is het belangrijk om bij het begin te beginnen.
Te Veel Content, Niet Genoeg Ruimte
Alle sociale media platforms kennen dezelfde twee grote uitdagingen:
- Hoe trekken we gebruikers aan?
- Hoe zorgen we ervoor dat die gebruikers blijven?
De tweede vraag is van het grootste belang, want het maakt niet uit hoeveel nieuwe gebruikers je aantrekt als een groot percentage ervan niet op het platform blijft. Voor veel platforms betekende dit om gebruikers dingen te laten zien die ze interesseerden en ze het gevoel lieten hebben dat ze digitale connecties konden maken met hun vrienden: statusupdates, foto’s, reacties, ‘Likes’ en andere op engagement gerichte media. Eind jaren 2000 was dit allemaal georganiseerd in een chronologische feed. Dat wat het meest recent gebeurde zag je bovenaan in je feed en je ging terug in de tijd als je naar beneden scrolde.
Dit was in de tijd dat de wensen en behoeften van gebruikers centraal stonden bij het product.
Ik geloof dat sociale media-platforms, in hun begintijd, met goede intenties begonnen. Deze platforms wilden vrienden en familie met elkaar verbinden. Ze wilden iedereen een stem geven (en later een megafoon). Het probleem (en zo gaat het keer op keer) ontstaat wanneer de wensen en behoeften van gebruikers ondergeschikt raken aan de wensen en behoeften van het platform, de oprichters, de directie en het belangrijkst, de investeerders.
Vanaf het midden van de jaren 2000 tot en met het decennium dat volgde, voegden deze platforms meer en meer en meer functionaliteiten toe. Niet per se omdat dat in het belang van de gebruikers was, maar omdat het platform continu moest bewijzen dat het hun aandacht opnieuw kon trekken. Opeens zag je niet alleen wat je vrienden plaatsten, maar je zag wat hun vrienden (die niet jouw vrienden waren) plaatsten en ‘Leuk vonden’. En daarna zag je wat merkpagina’s, beroemdheden en influencers plaatsten (omdat ze je verleid hadden hun pagina’s te Liken). En daarna zag je suggesties van mensen met wie je misschien vrienden zou willen worden of die je zou willen volgen, zelfs als je ze nog nooit eerder had ontmoet, gezien of zelfs nooit van ze gehoord had.
Al deze functies leidden tot zoveel content, zoveel ruis, dat allemaal in de feed van gebruikers werd gepropt, dat de gebruiker opeens niet meer wist waar hij aandacht aan moest geven, en het platform niet wist wat de gebruiker wilde.
En daar kwamen sociale algoritmes bij.
De Opkomst Van Algoritmische Nieuwsfeeds
Sociale media-algoritmes waren de oplossing voor het probleem genaamd “te veel content”. Terwijl de Nieuwsfeed voller en voller raakte, besloten ze om met technologie een algoritme te maken om te beslissen, uit alle mogelijke opties, wat gebruikers wel of niet zouden moeten zien. Het was, in theorie, een goede oplossing voor het probleem.
Maar waarom stond de tijdlijn van de gebruiker überhaupt vol met rommel?
Het teleurstellende antwoord is: deze producten waren niet langer ontworpen voor de wensen en behoeften van de gebruiker. In plaats daarvan werden functies toegevoegd (en toegevoegd, en toegevoegd) met maar één doel, één leidende ster: gebruikers laten terugkeren naar het platform en ze daar betrokken te houden. En op de korte termijn werkte dit. Totdat het een probleem werd en gebruikers te veel content moesten verwerken en zich afvroegen waar hun vrienden en familie waren gebleven, waarna deze sociale media platforms snel morele hoge grond namen en zeiden “We begrijpen je. Dus we hebben een algoritme gecreëerd om je de dingen te laten zien waar je het meest om geeft.”
Ze creëerden het probleem en creëerden vervolgens de oplossing.
Gewapende Algoritmes
Sinds de verschuiving van de sociale media-industrie van chronologische naar algoritmische Nieuwsfeeds, hebben we de consequenties gezien die algoritmische besluitvorming met zich meebrengt. Algoritmes kunnen worden bespeeld. Algoritmes kunnen worden misbruikt en nog meer misbruikt, tot het punt waarop als veel mensen iets ‘Leuk vinden’, je het te zien krijgt, ongeacht of je dat zelf wel of niet leuk vindt. Dit is hoe de content uit de hand loopt (en haatspraak zich verspreidt, en verkiezingen in twijfel raken).
Bijvoorbeeld:
-
Sociale algoritmes gewapend met virale, sensationele content om aan te zetten tot geweld in geografische delen van de echte wereld, zoals het geval was in Myanmar en in Sri Lanka.
-
Het in stand houden van nepnieuws in landen zoals de Filipijnen zodat een kloof ontstaat tussen wat mensen online zien en wat er daadwerkelijk in de wereld gebeurt.
-
Zelfs in de Verenigde Staten zien we de impact van gewapende sociale algoritmes, meest recentelijk bij de verkiezingen van 2016.
Mark Tonkelowitz, de Engineering Manager die in 2011 over de voordelen van Facebook’s algoritmische Nieuwsfeed sprak, had gelijk: de meest interessante verhalen zullen altijd hun weg naar de bovenkant vinden.
Maar we weten nu: dit is niet altijd een goede zaak.
Het zijn niet de meeste “interessante” verhalen die de weg naar de bovenkant van je Nieuwsfeed vinden (het woord “interessant” impliceert “waardevol”), maar de meest emotionele. De meest verdeeldheid zaaiende. Die met de meeste Likes, Reacties, en Gedeelde Berichten, die waarschijnlijk de meeste aanleiding geven tot discussie, conflicten, woede. Ofwel dat, ofwel de content van een merk die het meeste wilde betalen. Hetgeen allemaal tot een verontrustende conclusie leidt: als gebruiker van deze platforms, gedwongen om te zien wat het algoritme en merken willen dat je ziet, heb je geen rechten. Elke dag wordt de privacy van je “persoonlijke Nieuwsfeed” geschonden. En het misbruik heeft zo lang geduurd dat gebruikers hebben geleerd om ervan te houden of in ieder geval om er mee om te gaan: het moderne Stockholm-syndroom.
Wij zien dat als een groot probleem.
HalloApp’s Chronologische Feed
Mijn medeoprichter, Michael Donohue, en ik zijn HalloApp in 2019 gestart.
We waren bezorgd over de manier waarop sociale media waren veranderd en hoe de wereld daardoor aan het veranderen was. Wat oorspronkelijk was gemaakt als een hulpmiddel voor mensen om te verbinden, in contact te blijven en zelfs nieuwe relaties op te bouwen, was het equivalent geworden van een digitaal winkelcentrum. Je was er niet om te zien wat je vrienden en familie bezighielden of om betekenisvolle gesprekken te voeren. Je was er om misleid, getriggerd en lang genoeg afgeleid te worden om nog een extra dollar advertentie-inkomsten in het laadje te brengen. Je emoties daarbij op grote schaal gemanipuleerd en je Nieuwsfeed gevuld met content die je niet wilde zien.
En aangezien algoritmische Nieuwsfeeds de status quo zijn geworden van alle grote sociale netwerken, wat is het alternatief?
We begonnen aan HalloApp te werken omdat we geloofden dat het enorm waardevol was om de macht terug te geven aan de gebruikers en een omgeving te creëren waarin echte relaties worden beschermd door privacy.
Onze missie is om een product te bouwen waarbij de hulpmiddelen worden overgelaten aan de behoefte van de individuele gebruiker, zonder verslavende engagement-elementen vermomd als “toegevoegde waarde”.
- Geen “openbare berichten”. Je posts zijn alleen zichtbaar voor wederzijdse vrienden in je adresboek en je kunt die lijst naar eigen wens inkorten.
- Geen merken. Geen advertenties. Geen spelletjes. Geen influencers.
- Geen inkomsten gegenereerd op basis van je persoonlijke gegevens, je leeftijd, geslacht, locatie, persoonlijke interesses, smaak, likes, dingen die je niet leuk vind, enz.
- Geen functies voor opnieuw delen of opnieuw plaatsen waarmee posts viraal kunnen gaan en Nieuwsfeeds van andere mensen binnendringen.
Al deze dingen samen, maken een compleet nieuwe en andere definitie van hoe een “persoonlijke Nieuwsfeed” eruit zou moeten zien. Eén die chronologisch is en exclusief ontworpen in het belang van de gebruiker, waarmee de digitale relaties worden beschermd die je hebt met je echte vrienden en familie, in privé.
We noemen HalloApp het eerste netwerk voor echte relaties omdat er geen algoritme vastzit tussen jou en je vrienden en familie.